اهمیت تغذیه و مکمل های مورد نیاز سالمندان

برای خیلی از افراد بخشی از سفر زندگی، سالمندی است. حال اگر از قبل خود را برای این سفر آماده نکرده باشید، در این سفر به شما خوش نمی گذرد.

همان طور که می دانید درصد بالایی از جمعیت کشور ما را سالمندان تشکیل می دهند. این عزیزان نیازمند مراقبت های خاص در ابعاد مختلف از جمله تغذیه می باشند.

در این مقاله می خواهیم به یکی از بزرگ ترین مشکلات تغذیه این سالمندان، یعنی سوء تغذیه و مکمل های سالمندان بپردازیم.

چه قبول داشته باشید و چه نداشته باشید باید بپذیرید که سالمندان بیش از هر گروه دیگری در معرض خطر سوء تغذیه هستند. البته در نظر داشته باشید که سوء تغذیه اصلا به معنای داشتن یک ظاهر لاغر و نحیف نیست. بلکه حتی یک سالمند چاق هم می تواند سوء تغذیه داشته باشد یا در معرض خطر ابتلا به سوء تغذیه باشد.

چرا سالمندان بیشتر در معرض خطر سوء تغذیه هستند؟

1. با افزایش سن، اشتهای سالمندان کاهش پیدا می کند.

2. با افزایش سن، حس چشایی و بویایی سالمندان کاهش پیدا می کند.

3. با افزایش سن، عملکرد دستگاه گوارش سالمندان و جذب غذا کاهش پیدا می کند.

اما در این بین هستند سالمندانی که بیش از سایر سالمندان در معرض خطر هستند و باید به آن ها توجه ویژه ای داشت.

سالمندانی که تنها زندگی می کنند، افسردگی دارند، بیماراند یا برای گذراندن امور خود از جمله تهیه غذا به دیگران وابسته هستند؛ نیازمند مراقبت بیشتری می باشند.

از طرفی افراد سالمند ممکن است چندین دارو مصرف کنند و این داروها با برخی از ریزمغذی ها تداخل داشته باشند یا حتی حالت تهوع، استفراغ یا کاهش اشتها از عوارض جانبی آن داروها باشند.

و اما یکی از مسائلی که بسیاری ازسالمندان را درگیر خود کرده است، مشکلات دهان و دندان است. به عنوان مثال این سالمندان به دلیل مشکلات دندانی و مشکل در بلع قادر به مصرف میوه و سبزیجات نیستند یا برخی از غذاها را حذف می کنند که این مورد می تواند آن ها به سمت سوء تغذیه سوق دهد.

حال که با مشکلات این سالمندان آشنا شدیم، چه کار کنیم؟ راهکار رفع این موانع چیست؟

 مواد مغذی ضروری و بهترین مکمل های غذایی برای سالمندان 

فیبرها

فیبرها همیشه در همه گروه های سنی مظلوم واقع می شوند اما در سالمندان به علت اختلال در عملکرد دستگاه گوارش و مشکلات دندانی بیشتر. مصرف فیبرها به حل بسیاری از مشکلات سالمندان از یبوست تا کنترل قند و فشار خون کمک می کند. از طرفی مواد غذایی شاخص در فیبر چون سبزیجات، میوه ها و حبوبات غنی از  ویتامین ها و مواد معدنی مختلف هستند که در ارتقاء سلامت سالمندان نقش بسزایی را ایفا می کنند.

راهکار: اگر سالمندی قادر به مصرف سبزیجات و میوه ها به علت مشکلات دندانی یا گوارشی نیست می تواند آن ها رنده و در مراحل بعدی بخارپز کند. برای مصرف حبوبات هم بهتر است پیش از مصرف آن را 8 تا 48 ساعت در آب ولرم خیساند و هر چند ساعت یکبار آب آن را تعویض کرد.

پروتئین ها

سالمندان به شدت در معرض خطر تحلیل عضلانی هستند. به همین دلیل دریافت مواد غذایی غنی از پروتئین در تمامی وعده های غذایی حائز اهمیت است.

راهکار: از آنجایی که گوشت قرمز سرشار از چربی های اشباع و کلسترول می باشند پیشنهاد می شود منابعی چون گوشت مرغ و ماهی مصرف شود. همچنین سفیده تخم مرغ یکی از بهترین منابع پروتئینی برای این سنین است. در ضمن حبوبات فراموش نشوند.

لازم بذکر ست که اگر سالمندی قادر به تامین نیاز پروتئینی خود از غذا نباشد می تواند از مکمل های پروتئینی استفاده نماید. همچنین مکمل هایی چون HMB از تحلیل عضلانی جلوگیری می کنند و ریسک بیماری هایی چون سارکوپنیا را کاهش می دهند.

ویتامین B12

کمبود این ویتامین تقریبا در 15% سالمندان بالای 60سال دیده می شود. دلیل این مورد کاهش توانایی دستگاه گوارش در جذب این ویتامین است. کمبود این ویتامین تاثیر گسترده ای بر خون و عملکرد دستگاه عصبی مرکزی دارد. در نتیجه کمبود این ویتامین می تواند منجر به آنمی، خستگی، از دست دادن حافظه، عدم تعادل و ... شود.

راهکار: راهکار این مسئله بسیار ساده است، دریافت مواد غذایی غنی از B12. این ویتامین عموما در منابع حیوانی چون گوشت ها و لبنیات یافت می شود. البته توصیه میشود جهت اطمینان از وضعیت B12 سالمند خود ابتدا به پزشک مراجعه کنید؛ شاید سالمند شما نیازمند دریافت مکمل های VIT B12 باشد.

کلسیم، ویتامین  D و منیزیم

هر سه این ریزمغذی ها برای داشتن استخوان ها مستحکم لازم هستند. همان طور که می دانید، پوکی استخوان به ویژه در خانم بسیار شایع است و یک شکستگی می تواند زندگی یک سالمند و اطرافیان وی را مختل کند. توجه داشته باشید که این ریزمغذی ها با هم کار می کنند. به عبارتی کمبود یکی از آن ها که شایع ترینشان ویتامین دی می باشد جذب و عملکرد دو عنصر دیگر را دچار اختلال می کند.

راهکار: یک سالمند روزانه 1200 میلی گرم کلسیم نیاز داد و باید در نظر داشت که هر یک واحد از لبنیات (1 لیوان شیر) تنها حاوی 300 میلی گرم کلسیم می باشد و از آنجا که تامین این میزان کلسیم برای یک سالمند کار سختی است پیشنهاد می شود که از مکمل کلسیم استفاده شود.

و اما در خصوص ویتامین D، بهترین راه تامین این ویتامین از طریق مکمل است. واقعیت این است که نور آفتاب خیلی کمکی به رفع کمبود ویتامین D نمی کند. یک سالمند 50 تا 70 سال روزانه به IU 600 و سالمند بالای 70 سال روزانه نیازمند IU 800 ویتامین D می باشد.   

امگا3

 امروزه به دلیل خواص متعدد امگا3، از این ماده به عنوان ماده مغذی قرن یاد می شود و از جمله گروه هایی که نیاز به امگا3 در آن ها بالا است، سالمندان می باشند. سطوح پایین امگا3 می تواند سبب از دست دادن حافظه، زوال عقل، افت عملکرد سیستم ایمنی، افزایش ریسک ابتلا  به بیماری های قلبی و بیماری هایی نظیر افسردگی شود.  

راهکار: منابع دریافت امگا3 عموما غذاهای دریایی و برخی از دانه ها و مغزها می باشند. به همین دلیل پیشنهاد می شود مصرف ماهی های چرب را برای دوبار درهفته و آجیل ها را هر روز داشته باشند. در صورت عدم امکان در تامین امگا3 از طریق غذا مصرف مکمل امگا3 پیشنهاد می شود.

انرژي و کالری دریافتی سالمندان

مورد مهم دیگری که در خصوص سالمندان مطرح است، انرژی دریافتی از طریق غذا است.

کاهش اشتها در سالمندان کاملا طبیعی می باشد. چرا که متابولیسم بدن با افزایش سن افت می کند و باید انرژی دریافتی کاهش یابد تا فرد دچار اضافه وزن نشود. در این حالت سالمند دچار کاهش وزن نمی شود. اما اگر این تغییر فیزیولوژیک همراه با سایر موارد خطر ذکر شده باشد، خطرناک است و فرد را وارد سوء تغذیه می کند که بارز ترین علامت آن کاهش وزن ناخواسته است.

از آنجایی که سالمندان سریعا سیر می شوند باید در وعده های خود از ترکیبات با چگالی کالری بالا استفاده کنند. در این راستا پیشنهاد شرکت دارویی کارن  گروه مکمل های انترامیل می باشند.

این مکمل ها برای سالمندان نیازهای تغذیه مختلف و شرایط متفاوت فرموله شده اند.

منبع:https://www.renovalleyseniorliving.com/blog/importance-of-healthy-and-balanced-diet-for-seniors/