بودن یا نبودن شیرین کنده های مصنوعی؟ مسئله این است!

شیرین کننده های مصنوعی، ترکیبات سنتتیکی که از مربای رژیمی تا شربت اسپکتورانت شیرینی خود را از آن ها گرفته اند.

آشناترین مورد مصرف شیرین کننده های مصنوعی، نوشابه زیرو یا نوشابه هایی با کالری صفر هستند.

چطور می شود که محصولی بسیار شیرین کالری برابر با صفر داشته باشد؟

پاسخ بسیار ساده است، شیرین کننده های مصنوعی...!

شیرین کننده های مصنوعی چه هستند؟

در گذر زمان و با پی بردن به آسیب های ناشی از قندها، کالری مازاد حاصل از آن ها، روی آوردن افراد به سمت رژیم های لاغری و توجه به تناسب اندام، متخصصین صنایع غذایی به این فکر افتادند که ترکیباتی را جایگزین شکر تولید کنند که همانند آن طعم شیرینی داشته  اما کالری برابر یا نزدیک به صفر داشته باشد. در نهایت شیرین کننده های مصنوعی تولید شدند. این شیرین کننده ها، ترکیبات غیر مغذی هستند و از آنجا که در بدن متابولیزه نمی شوند در بدن انرژی آزاد نکرده و به اصطلاح زیرو کالری هستند.

تا به امروز شیرین کننده های مصنوعی مختلفی تولید شده اند اما سازمان غذا و دارو تنها 6 شیرین کننده را مورد تایید قرار داده است.

در جدول زیر لیست6 شیرین کننده مصنوعی و سایر موارد قابل توجه نسبت به آن ها آورده شده است.

*دریافت مجاز روزانه معادل میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز تعیین شده است.

*تعریف میزان شیرینی نسبت به شکر:

شیرینی این ترکیبات چندین برابر شکر است. به عنوان مثال آسسولفام پتاسیم یا آسپارتام 200-180 برابر شکر شیرین هستند و هر 5 گرم از آن ها تقریبا معادل یک کیلو شکر شیرینی ایجاد می کنند. به همین دلیل میزان مصرف این شیرین کننده ها در محصولات در حد میکرو گرم است و در این دوزها ایمن شناخته شده اند.

البته داستان تایید این شیرین کننده ها طولانی است. کشف و تایید این شیرین کننده ها در طول تاریخ با فراز و نشیب هایی روبه رو بوده است.

به عنوان مثال در آوریل 1970 یک مطالعه که بر روی حیوانات آزمایشگاهی صورت گرفته بود، ارتباط میان ساخارین و سرطان مثانه به ویژه در موش های نر را نشان داد و این موضوع سبب جمع اوری این شیرین کننده از صنایع غذایی شد اما بعدها مطالعه مکانسیم اثر ساخارین در انسان و موش ها انجام و در نهایت گفته شد که مکانسیم اثر ساخارین در موش ها متفاوت از انسان است و ساخارین نمی تواند سبب بروز سرطان در انسان شود این یافته در نهایت توسط مطالعات اپیدمیولوژیک انسانی نیز تایید شد.

آسپارتام نیز با داستانی مشابه (البته نه به شدت ساخارین) داستان بالا روبه رو شد. در سال 2005 یک گروه ایتالیایی نشان داد که دوز بسیار بالای آسپارتام در موش ها می تواند سبب بروز لوسمی و لنفوم شود. سپس FDA با بررسی آن مطالعه عنوان کرد که در متد این مطالعه ایراداتی وارد است و مشکلی در خصوص آسپارتام وجود ندارد و تا به امروز در مطالعات اپیدمیولوژیک هیچ ارتباطی میان آسپارتام و سایر بیماری ها از جمله سرطان دیده نشده است.

البته در این بین هم شیرین کننده هایی نظیر سیکلامات نتوانستند از فیلترها عبور کنند.

از دیگر صنایعی که امروز از این شیرین کننده ها استفاده می کنندٌ، صنایع دارویی و مکمل سازی می باشند.

بارزترین مثال در این زمینه شربت اکسپکتورانت (داروی ضد سرفه) است. مثال های دیگر که عموما ورزشکاران و افراد با رژیم های غذایی خاص با آن ها آشنا هستند، مکمل های ورزشی و رژیمی می باشند.

به عنوان مثال با بررسی کالری حاصل از یک مکمل پروتئین بالا متوجه می شوید که به نسبت طعم شیرینش از کالری پایینی برخوردار است و این دقیقا همان جایی است که شیرین کننده های مصنوعی وارد کار شده اند. در غیر این صورت اگر بجای شیرین کننده های مصنوعی از شکر یا کربوهیدرات ها استفاده می شد، یک مکمل پروتئینی با کالری بسیار بالا داشتید که دیگر فرقی با یک کربوپروتئین نمی کرد.

سخن آخر

شیرین کننده ها همان شکر نیستند بلکه ترکیبات غیرمغذی می باشند که کالری برابر با صفر دارند. علت استفاده از این ترکیبات دقیقا همان طعم شیرین و کالری پایین آن ها است. این شیرین کننده ها در صنایع غذایی جهت تولید محصولات رژیمی و در صنایع دارویی و مکمل سازی به علل مختلف در دوزهای تعیین شده، استفاده می شوند. در بین شیرین کننده های مصنوعی تنها 6 شیرین کننده از طرف سازمان غذا و دارو آمریکا تایید شده اند که باید این شش ترکیب را شناخت و با آگاهی بیشتری لیبل محصولات را ملاحظه نمود.