آیا مکمل بدنسازی باعث عقیم شدن و نازایی می شود؟

آیا بدنسازی باعث نازایی می شود؟

با اینکه ورزش کردن و داشتن وزن مناسب کلید سلامتی است ولی تمرینات بسیار شدید یا بعضی از تمرینات خاص می تواند روی باروری بخصوص باروری مردان تاثیر بگذارد.

ورزش های شدید و سخت می تواند با بالا بردن دمای بدن و همینطور دمای بیضه ها باعث کاهش میزان تستوسترون شده و در نتیجه تولید و تعداد اسپرم ها را کاهش دهد.

استفاده از هورمون های استروئیدی آنابولیک باعث کاهش هورمون تستوسترون، تغییر در میزان تولید اسپرم ها، تحلیل بافت بیضه و درنهایت افزایش خطر ناباروری می شود.

ورزش های شدید و سنگین در زنان هم با ایجاد تغییرات هورمونی ممکن است روی تخمک گذاری و درنتیجه امکان بارداری تاثیر منفی بگذارد.

استفاده از هورمون های استروئیدی آنابولیک در زنان باعث نامنظم شدن عادت ماهیانه، آکنه، هیرسوتیسم یا زیاد شدن موهای زائد، ریزش مو با الگوی مردانه و پایین آمدن باروری می شود. (1،2،3،4)

تاثیر بدنسازی بر بیضه ها و دستگاه تناسلی

داشتن فعالیت بدنی منظم و در حد متوسط می تواند باعث بهبود وضعیت هورمون ها، تولید اسپرم و بهبود وضعیت باروری در مردان شود. ولی انجام ورزش های بسیار شدید ممکن است روی عملکرد دستگاه تناسلی تاثیر منفی بگذارد.

انجام فعالیت بدنی به مدت طولانی (بیشتر از 2 ساعت) و با شدت زیاد باعث بالا رفتن دمای بدن و دمای بیضه ها شده و بر میزان تولید اسپرم تاثیر می گذارد.

همینطور ورزش کردن در محیط های بسیار گرم و بدون تهویه یا با لباس های تنگ و پلاستیکی در قسمت پایین تنه این تاثیر منفی را بیشتر می کند.

نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که تاثیر منفی بدنسازی بر باروری مردان بیشتر به علت استفاده گسترده بدنسازان از استروئیدهای آنابولیک است و اگر از این مواد شیمیایی استفاده نشود انجام بدنسازی با شدت متوسط تقریبا هیچ تاثیر منفی بر دستگاه تناسلی مردان نخواهد داشت. (5)

آیا تستوسترون عقیم می کند؟

تستوسترون یک هورمون استروئید آنابولیک و هورمون جنسی اصلی در مردان است. این هورمون مسئول تکامل دستگاه تولید مثل مردان و بروز صفات ثانویه جنسی مانند افزایش حجم و رشد عضلات و استخوان ها و رویش موهای بدن می باشد.

این هورمون به صورت عمده توسط بیضه ها سنتز می شود ولی مقداری هم توسط غدد فوق کلیه در هر دو جنس ساخته می شود.

تستوسترون توسط بعضی ورزشکاران به صورت تزریقی یا خوراکی برای افزایش توان فیزیکی و افزایش حجم عضلات بخصوص در بدنسازی استفاده می شود. عوارض جانبی استفاده از این هورمون در مردان شامل ریزش مو، آکنه، بزرگ شدن سینه ها (ژنیکوماستی)، تحلیل رفتن بیضه ها، کاهش تعداد اسپرم ها، کم شدن میل جنسی و افزایش ریسک ناباروری می باشد.

عوارض جانبی استفاده ازمکمل های حاوی تستوسترون در زنان شامل ایجاد آکنه، ریزش مو با الگوی مردانه، تغییرات هورمونی، افزایش وزن، احتباس مایعات، نامنظم شدن عادت ماهیانه و کم شدن شانس بارداری است.

 در تقسیم‌بندی‌های داروهای ممنوعه توسط سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ، تستوسترون دارویی «در همه زمان‌ها ممنوع» اعلام شده‌است. (6،7)
 

تاثیر مکمل های بدنسازی بر کیفیت اسپرم

برخی از ورزشکاران که از مکمل های بدنسازی برای بهبود عملکرد ورزشی شان استفاده می کنند، نگران اثرات منفی این مکمل ها بر کیفیت اسپرم و قدرت باروری شان هستند.

بر طبق مطالعات علمی انجام شده، مکمل بدنسازی سالم که مورد تایید وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی ورزشی هستند و فاقد استروئید می باشند هیچ گونه تاثیر منفی بر کیفیت و سلامت اسپرم ندارند.

حتی برخی از مکمل های بدنسازی به افزایش تحرک و افزایش انرژی اسپرم نیز کمک می کنند. بطور مثال کراتین، آرژنین و کارنیتین در بهبود ساخته شدن اسپرم ها، حفظ نعوظ و افزایش باروری نقش دارند.

ولی استفاده از استروئیدها یا مکمل هایی که حاوی استروئیدها به صورت آشکار یا پنهان هستند و متاسفانه در بین بدنسازان بسیار هم شایع است، تاثیرات منفی بر سلامت دستگاه تناسلی و قدرت باروری هم مردان و هم زنان می گذارد.

کلام آخر: آیا بدنسازی عقیم می کند؟

انجام فعالیت های بدنی با شدت و زمان مناسب نه تنها باعث ناباروری نمی شود بلکه با کمک به کاهش وزن و تنظیم هورمون ها باعث بهبود باروری هم می گردد.

اما انجام ورزش های سنگین و طولانی مدت بخصوص در محیط های گرم و در شرایط نامناسب و همینطور استفاده از هورمون های استروئیدی آنابولیک یا مکمل های حاوی این ترکیبات می تواند با تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک در هر دو جنس باعث افزایش ریسک ناباروری شود.