: 4 دقیقه
نویسنده : مریم نوروزی / مشاور تغذیه
تغذیه از طریق لوله یا گاواژ چیست ؟
تامین نیازهای تغذیه ای بیماران نقش موثری در تسریع بهبودی آنها دارد، اما متاسفانه برخی از بیماران به دلیل برخی شرایط توانایی بلع مواد غذایی را ندارند و قادر به غذا خوردن از طریق دهان نیستند به همین دلیل برای رساندن مواد مغذی مورد نیاز بدنشان از روش دیگری با عنوان" تغذیه با لوله " استفاده می شود و به محلولی که از طریق لوله به بیمار داده می شود " گاواژ " می گویند که حکم غذای بیمار را دارد. در این مطلب به معرفی روش تغذیه با لوله و فرمولاهای مناسب برای گاواژ می پردازیم .
آنچه در این مقاله می خوانید
تغذیه از طریق لوله چیست ؟
تغذیه از طریق لوله ( EN ) روشی است که مواد غذا یی و مایعات مورد نیاز بیمار توسط لوله مخصوصی وارد مجرای گوارشی او می شود. برخی از بیماران به دلایلی بلع ندارند و نمی توانند از طریق دهان غذا دریافت نمایند به همین دلیل از سایر اجزای گوارش شان مانند مری، معده و روده برای رساندن غذا و تامین نیازهای تغذیه ای شان و حفظ عملکرد مجاری گوارشی شان استفاده می شود.
چه افرادی نیازمند دریافت گاواژ هستند ؟
هنگامی که بیمار از نظر جسمانی قادر به غذا خوردن از طریق دهان نباشد و یا اگر بیمار نتواند غذا بخورد در معرض سوءتغذیه شدید و کاهش وزن و تحلیل عضلانی قرار گیرد پزشک تغذیه با لوله و گاواژ را برای بیمار تجویز می کند.
در زیر لیست تعدادی از شرایطی که بیمار قادر به غذا خوردن از طریق دهان نمی باشد و گاواژ پیشنهاد می شود آورده شده است :
اختلالات عصبی، شرایط حاد بیماری ایدز، برخی آسیب های نواحی مغز، صورت و مری، بیماری های تنفسی و بیماری سیستیک فیبروزیس ( بیمار توانایی بلع را از دست داده است )
بیماری که نمی تواند از راه دهان به اندازه کافی غذا بخورد. برای مثال، در زنان باردار که ویار شدیدی دارند. در مواردی که متابولیسم بدن بسیار بالاست مانند سوختگی های شدید، حالت های بی اشتهایی در نارسایی احتقان قلب یا سرطان، جراحی فک و صورت و آسیب دیدن نخاع
بیماری که به سوء تغذیه انرژی – پروتئین مبتلا شده یا دچار اختلال رشد است
انواع روش های تغذیه از طریق لوله
معمولا بر اساس توانایی بیمار در هضم و جذب مواد غذایی و مدت زمانی که بیمار باید از روش تغذیه با لوله استفاده نماید نوع آن تعیین می گردد.
انواع روش های تغذیه از طریق لوله عبارتند از :
لوله بینی - معده ( NGT ) :
در این روش لوله در بینی بیمار جاگذاری شده و انتهای لوله در معده است.
لوله دهان – معده (OGT ) :
در این روش لوله در دهان بیمار جاگذاری شده و انتهای لوله در معده است.
لوله بینی – روده کوچک :
در این روش لوله در بینی بیمار جاگذاری شده و انتهای لوله در روده کوچک است .
لوله دهان – روده کوچک :
در این روش لوله در دهان بیمار جاگذاری شده و انتهای لوله در روده کوچک است.
لوله گاستروستومی :
در شرایطی مورد استفاده قرار می گیرد که تغذیه با لوله، برای مدت طولانی لازم باشد یا بینی و مری قابل دسترس نباشد . در این روش، توسط جراحی، مجرای کوچکی ( stoma ) در محل معده ایجاد می شود که لوله مخصوص تغذیه از بیرون وارد آن می شود. در روش مشابه دیگری به نام Percutaneous Endoscopic Gastrostomy ) PEG)، دسترسی به معده بدون جراحی و تحت بی حسی موضعی، با کمک آندوسکوپ انجام می شود.
لوله ژژونوستومی :
این روش مانند روش گاستروستومی است با این تفاوت که مجرای مورد نظر در ناحیه ژژونوم ایجاد می شود . این مجرا را می توان در حین جراحی روده ایجاد کرد. این روش برای افرادی استفاده می شود که دسترسی به معده آنها ممکن نیست.
عوارض تغذیه از طریق لوله
آسپیراسیون ( ورود محلول گاواژ به ریه بیمار )
سندروم تغذیه مجدد ( در افرادی که مبتلا به سوء تغذیه شدید هستند و شروع به دریافت گاواژ می کنند ممکن است دچار عدم تعادل الکترولیت ها شوند )
عفونت در محل لوله
تهوع و استفراغ
اسهال
جابه جایی لوله
انسداد لوله
در کدام شرایط استفاده از گاواژ توصیه نمی شود ؟
اسهال شدید
التهاب حاد لوزالمعده
انسداد روده
کاهش حرکات طبیعی روده
محلول گاواژ
تغذیه با لوله محدودیت هایی ایجاد می کند که نمی توان هر غذایی را به منظور تامین نیازها استفاده کرد. لذا غذای بیمار باید به صورت مایع و در عین حال غنی از انرژی، پروتئین و مواد مغذی باشد. به این دلیل فرمولاها یا مکمل هایی آماده شده اند که می توانند همه نیازهای غذایی بیمار را تامین نمایند. از این نظر این فرمولا ها برای افراد بزرگسال مشابه شیرخشک برای نوزادی است که امکان تغذیه با شیر مادر را ندارد.
مزایا استفاده از فرمولاهای آماده در مقایسه با گاواژ خانگی
انرژی و پروتئین بیشتر به ازای هر میلی لیتر از گاواژ ( از 1/5 تا 3 برابر گاواژ خانگی )
نسبت مناسب از کربوهیدرات، چربی، پروتئین، ویتامین و املاح با توجه به نیاز بیمار
سهولت در آماده سازی
امکان گاواژ کردن بدون نیاز به فشار پیستون سرنگ با توجه به ویسکوزیته ( رقت ) مناسب
محاسبه آسان انرژی، پروتئین و الکترولیت های دریافتی بیمار
صرفه اقتصادی بلند مدت با توجه به پیشگیری از زخم بستر، افت وزن و افت آلبومین سرم بیمار
آلودگی میکروبی کمتر به دلیل دخالت کمتر دست طی آماده سازی
شرکت داروسازی کارن برای بهبود وضعیت تغذیه ای بیماران نیازمند گاواژ ، مکمل ها یا فرمولاهای مخصوصی با عنوان " انترامیل ها "تولید کرده است که عبارتند از انترامیل استاندارد، انترامیل پرپروتئین، انترامیل پرفیبر، انترامیل دیابتی و انترامیل کودک
مزایای انترامیل شرکت داروسازی کارن برای بیماران نیازمند گاواژ
حاوی آنزیم های گوارشی جهت جذب بهتر
استفاده از پروتئین وی ( آب پنیر ) با ارزش بیولوژیک بالا به جای پروتئین گیاهی
ماندگاری بیشتر در مقایسه با فرمولاهای مایع مشابه
فاقد هر گونه ماده ی نگهدارنده
فاقد گلوتن و کم لاکتوز
نحوه استفاده از فرمولای انترامیل برای گاواژ بیماران
به ازای هر 50 میلی لیتر گاواژ مورد نیاز، 1 پیمانه انترامیل را درون ظرف مناسب ریخته و به حجم مورد نظر برسانید. پس از هر بار گاواژ کردن 30 میلی لیتر آب گاواژ کنید تا لوله کاملا شسته شود. ( روزی 7 بار گاواژ شود هر سه ساعت یکبار به جز ساعت 3 صبح ). از نگهداری انترامیل آماده شده بیشتر از 4 ساعت حتی داخل یخچال خودداری شود.
کلام آخر
توجه و اهمیت به تغذیه بیماران بسیار ضروری است. در بیمارانی که به هر دلیل نمی توانند از طریق دهان غذا به اندازه نیازشان دریافت نمایند تغذیه از طریق لوله پیشنهاد می شود. غذای مخصوص گاواژ که در تغذیه با لوله استفاده می شود باید نیاز بیماران به درشت مغذی ها و ریز مغذی ها را تامین نماید. توجه نمایید که حجم گاواژ را مشاور تغذیه یا پزشک بیمار مشخص می نماید.
Reference :
ارسال نظر