کپسول، کرم یا پودر کلاژن، کدام یک موثرترند ؟

امروزه استفاده از اشکال مختلف پروتئین کلاژن برای سلامت پوست در میان افرادی که به زیبایی و جوان سازی اهمیت می دهند، بسیار رایج شده است.

این ماده موثره در قالب مکمل پودری کلاژن، قرص و کرم  ولی همواره این سوال  در میان مصرف کنندگان مطرح می شود که اثربخشی کدام فرم بیشتر است؟

 آیا تنها استفاده از کرم های موضعی کلاژن می تواند به سلامت پوست کمک نماید ؟

در مطلب زیر به بررسی این موضوعات می پردازیم .

کلاژن نوعی پروتئین است که از سه اسید آمینه گلایسین، پرولین و هیدروکسی پرولین تشکیل شده است که در پوست، استخوان ها، تاندون ها و لیگامنت ها وجود دارد.

75% پوست از کلاژن تشکیل شده است و به حفظ الاستیسیته و رطوبت پوست کمک می کند.  عواملی نظیر ژنتیک، بالا رفتن سن، رژیم های غذای نامناسب، رادیکال های آزاد، آلاینده ها  و سیگار باعث تخریب کلاژن پوست شده و پوست رطوبت و حالت کشسانی خود را از دست داده، فرایند پیری پوست تسریع پیدا می کند و باعث ایجاد چین و چروک در آن می شود.

آنچه مطالعات درخصوص فواید و خواص کلاژن نشان می دهند:

مطالعه مروری Gabriel Aguirre-Cruz و همکارانش در سال 2020 نشان داد که مصرف روزانه 10 گرم کلاژن پپتاید ( هیدرولیز شده ) با افزایش تراکم کلاژن در پوست به سلامت پوست، حفظ الاستیسیته، رطوبت، درخشندگی و شادابی پوست کمک می نماید.

طبق مطالعه منتشر شده در ژورنال Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism  ، مصرف روزانه 5 گرم کلاژن هیدرولیز شده نقش موثری در کاهش درد زانو 139 ورزشکار شده است.

دریافت مکمل کلاژن به ترمیم و بازسازی پارگی های ریز غضروف ها و کاهش التهاب آنها کمک می نماید.

همچنین مطالعات نشان داده اند که مصرف روزانه 5 گرم مکمل کلاژن  به مدت 1 سال در زنان یائسه باعث افزایش تراکم توده استخوانی در ستون فقرات و لگن شده است.

روش های علمی افزایش تولید کلاژن در بدن و جلوگیری از تخریب آن

متاسفانه بافت کلاژن با افزایش سن به سرعت تخریب شده و سرعت سنتز آن در بدن کاهش می یابد. روش های زیر به افزایش تولید کلاژن و حفظ کلاژن در بدن کمک می نماید :

• استفاده از کرم های موضعی کلاژن
• رعایت یک رژیم غذایی سالم
• افزایش دریافت پروتئین، میوه و سبزیجات تازه
• استفاده از مکمل های غذایی حاوی کلاژن
• استفاده از کرم ضد آفتاب
• لیزرهای جوان سازی
• میکرونیدلینگ

آیا مکمل های کلاژن می تواند اثربخش باشند ؟

همانطور که در بالا نیز اشاره شد یکی از روش های افزایش تولید کلاژن در بدن استفاده از مکمل های غذایی حاوی کلاژن است که به فرم قرص، کپسول و پودر در داروخانه ها موجود است.

مکمل کلاژن ،مکمل ایمنی است و عوارض جانبی جدی برای مصرف کنندگان ندارد.

پس از مصرف مکمل کلاژن، مولکول آن به ترکیباتی به نام دی و تری پپتید تجزیه می شود.

در روده باریک پپتیدهای کلاژن به اسید های آمینه تجزیه شده و وارد خون می شوند و سپس از طریق جریان خون به پوست، استخوان ها و مفاصل منتقل می شوند و با تحریک فیبروبلاست ها به بازسازی و سنتز کلاژن کمک می نمایند.

بر اساس یافته های مقالات علمی مصرف روزانه 10-5 گرم مکمل کلاژن به مدت 90 روز نقش موثری در بهبود سلامت و شادابی پوست و کاهش چین و چروک دارد.

اضافه کردن ترکیباتی نظیر ویتامین C، هیالورونیک اسید بیوتین کارایی و اثر بخشی این مکمل را افزایش می دهد.

پودر کلاژن بهتر است یا قرص کلاژن

مقایسه اثر بخشی پودر کلاژن با کپسول کلاژن

مکمل کلاژن به فرم کپسول و پودر موجود است اما سوالی که برای بسیاری از مصرف کنندگان مطرح می شود این است که اثر بخشی کدام فرم این نوع مکمل بیشتر است؟

در پاسخ به این سوال باید عنوان کرد که مقدار دریافت کلاژن برای بهره مندی از اثرات آن مهم است . معمولا کپسول های حاوی کلاژن حاوی دوز کمی از این ترکیب هستند به عنوان مثال هر کپسول حاوی 500 میلی گرم کلاژن است و برای دریافت دوز موثره که 5 گرم می باشد باید 10 عدد کپسول در طول روز مصرف شود که ممکن است مصرف این تعداد کپسول در طول روز برای همه افراد مطلوب و ممکن نباشد.

بنابراین به نظر می رسد مصرف پودرهای کلاژن که در هر پیمانه 5-3 گرم کلاژن داشته باشد اثر بخش است و از لحاظ سهولت در مصرف و اقتصادی بهتر از کپسول و قرص های کلاژن می باشد.

مقایسه اثر بخشی پودر کلاژن با کرم کلاژن

کلاژن به صورت یک ماده افزودنی به کرم ها و سرم ها اضافه می شود در مورد کارایی و اثر بخشی آن مطالعات کمی انجام شده است.

اما استفاده موضعی از کرم ها اثرات موقتی روی پوست دارد و بعید است که به صورت کامل جذب شده و فرآیند تولید کلاژن در بدن را تحریک نماید و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد، خواص و اثربخشی آن مورد مبالغه قرار گرفته است.

همچنین یکی از محدودیت های استفاده از کرم های کلاژن در مقایسه با مکمل های خوراکی آن عدم بهره مندی از سایر خواص کلاژن نظیر تقویت مفاصل و افزایش تراکم استخوانی است.

کلام آخر

کلاژن نوعی پروتئین است که به صورت طبیعی در پوست، استخوان و مفاصل وجود دارد. کلاژن به صورت کرم و مکمل غذایی در داروخانه ها وجود دارد.

اثر بخشی و کارایی مکمل خوراکی کلاژن بیشتر از کرم های کلاژن است و فرم پودر آن به قرص، کپسول به دلیل تامین دوز موثره ترجیح داده می شود. توصیه می شود از مکمل های پودری کلاژن که به فرم هیدرولیز شده وجود دارد به مدت حداقل 3 ماه استفاده نمایید تا از اثرات سودمند آن بر سلامت پوست و تقویت مفاصل استفاده نمایید .

References :

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32098294/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5793325/#!po=1.72414

https://www.everydayhealth.com/skin-beauty/which-collagen-sources-should-you-try/

https://www.everydayhealth.com/skin-beauty/collagen-health-benefits-food-sources-supplements-types-more/